PANKREAS KANSERİNE DİKKAT

enel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Özgür Yağmur, sindirim sistemi kanserleri içinde en hızlı ilerleyen ve son aşamalarına kadar teşhis edilemediği için "sinsi" bir hastalık olarak nitelendirilen pankreas kanseriyle ilgili sorularımızı yanıtladı.


Hastalık hangi belirtilerle ortaya çıkar?
En önemli belirti, nedeni açıklanamayan kilo kaybıdır. Özellikle 40 yaşın üzerinde sigara içen hastalarda; tıkanma sarılığı, nedeni açıklanamayan yüzde 10`un üzerinde kilo kaybı, şiddetli karın ve sırt ağrısı, hazımsızlık, yağlı dışkılama şikayeti varsa, birden fazla nedeni saptanamayan pankreatit atağı geçirmişse, hazırlayıcı faktörler olmadan (ailede diyabet öyküsü gibi) ani ortaya çıkan diyabet öyküsü varsa pankreas kanseri yönünden hasta irdelenmelidir.


Hastalığın yayılımı hızlı mıdır? Hangi organlara yayılım yapar? 
Bir kanser hücresinden, bir santimetre çapında tümör ortaya çıkması için bazı tip kanserlerde yıllar alabilir. Sindirim sistemi kanserleri içinde en hızlı seyreden kanser tipi pankreas kanseridir. Hastaların büyük bir bölümünde belirtiler ortaya çıktığında, hasta cerrahi tedavi şansını yitirmiştir. Kanser; komşuluk, kan damarları ve lenfatik sistem yolu ile yayılımını gerçekleştirir. En sık tümör tespit edilen organ karaciğerdir. Bunun dışında karın içinde ve akciğerde sıklıkla yayılım saptanır.


Tanı nasıl konulur, teşhisi nasıl yapılır?
Pankreas kanserinin tanı ve tedavisindeki güçlükler, tüm gelişmelere rağmen devam etmektedir. Günümüzde tanı yöntemlerindeki gelişme ile birlikte girişimsel (Radyoloji ve endoskopi) yöntemlerin tanı ve tedavide yer alması pankreas kanserine yaklaşımda yeni bir boyut getirmiştir. Özellikle 40 yaşın üzerinde nedensiz kilo kaybı olan hastalar pankreas kanseri açısından araştırılmalıdır. Tanıda; ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, magnetik rezonans görüntüleme, PET gibi radyolojik yöntemler ve endoskopik yöntemlerle tanı konulabilir. Kan testlerinden tümör belirleyiciler tanıda yardımcıdır.


Tedavide hangi yöntemler kullanılmaktadır? Cerrahide neler yapılmaktadır?
Pankreas kanserinin primer tedavisi cerrahidir. Ancak hekime başvuran hastaların yüzde 15-20`si cerrahi tedaviye adaydır. Pankreas kanserlerinin 2/3`ü pankreasın baş bölümünde yerleşir. Ameliyat şansına sahip hastalarda, cerrahinin en büyük ameliyatlarından biri yapılarak pankreasın baş bölgesi ve duodenum çıkarılır. Kemoterapi ve ışın tedavisi yardımcı tedavi yöntemleridir.


Kanserden ölümlerde kaçıncı sırada yer almaktadır? Kadın-erkek oranı ve görüldüğü yaş aralığı nedir? 
Kanserden ölümlerde erkeklerde dördüncü, kadınlarda beşinci sırayı almaktadır. Altmış yaşından sonra görülme sıklığı artar.

(A. Hakim Kurt-İLKHA)